Της Μαρίας Καλογεράκη
Πρέσβειρα του Συμφώνου για το Κλίμα,
παιδαγωγός και ακτιβίστρια για τη βιώσιμη ανάπτυξη
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό φαινόμενο, αλλά κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό ζήτημα. Οι συνέπειες είναι ήδη εμφανείς: ακραία καιρικά φαινόμενα, απώλεια βιοποικιλότητας, επισιτιστική ανασφάλεια, μετακινήσεις πληθυσμών και έπονται πολλά άλλα. Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, η συλλογική δράση είναι απαραίτητη — και ξεκινά από τον καθένα μας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η έννοια του ενεργού πολίτη αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Ενεργός πολίτης δεν είναι απλώς αυτός μόνο που ενημερώνεται, αλλά αυτός που συμμετέχει, συνεργάζεται και αναλαμβάνει δράση για ένα καλύτερο μέλλον!! Κατανοεί ότι η βιωσιμότητα δεν αφορά μόνο το περιβάλλον, αλλά και την κοινωνική ισότητα, την παιδεία, την υγεία και την οικονομία.
Η Ατζέντα 2030 και οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) του ΟΗΕ προσφέρουν ένα κοινό σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Με στόχους που αφορούν την καθαρή ενέργεια, την υπεύθυνη κατανάλωση, την κλιματική δράση και την ισότητα, δίνουν το πλαίσιο για έναν πιο δίκαιο και βιώσιμο κόσμο. Η υλοποίησή τους είναι ευθύνη όλων μας και προϋποθέτει ενεργούς πολίτες σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Κλίμα, ένα κάλεσμα προς πολίτες και οργανώσεις να συμμετέχουν σε δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Το μήνυμά του είναι σαφές: η αλλαγή ξεκινά από εμάς και η συλλογική προσπάθεια είναι το κλειδί για ένα βιώσιμο μέλλον.
Σε αυτό το σημείο, η εκπαίδευση διαδραματίζει ένα πολύ κρίσιμο ρόλο. Η γνώση των παγκόσμιων προκλήσεων και των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης από μικρή ηλικία βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν αξίες όπως τον σεβασμό για το περιβάλλον, την ισότητα, την αλληλεγγύη και την ειρήνη. Η εκπαίδευση για τη βιωσιμότητα δεν είναι πολυτέλεια – είναι ανάγκη.
Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών «Δράσεις Ενεργού Πολίτη» ενσωματώνει τις αρχές της Ατζέντας 2030 στο ελληνικό σχολείο, από το Νηπιαγωγείο έως το Λύκειο. Οι μαθητές συμμετέχουν σε βιωματικές δράσεις, αποκτούν γνώσεις και δεξιότητες και μαθαίνουν να δρουν συλλογικά για την προστασία του πλανήτη και των συνανθρώπων τους.
Οι εκπαιδευτικοί παίζουν καθοριστικό ρόλο. Βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν τι είναι οι SDGs, γιατί έχουν σημασία και πώς συνδέονται με την καθημερινότητά τους. Ενθαρρύνουν την ενεργή συμμετοχή, τη δημιουργική σκέψη και την ανάληψη πρωτοβουλιών. Μέσα από τέτοιες εμπειρίες, οι μαθητές δεν είναι απλοί θεατές – είναι συνδιαμορφωτές του κόσμου στον οποίο ζουν.
Η προετοιμασία των πολιτών του αύριο ξεκινά σήμερα. Ένα παιδί που σήμερα μαθαίνει για την κλιματική αλλαγή, την ισότητα και τη συνεργασία, αύριο θα είναι ένας πολίτης που θα διεκδικεί, θα δημιουργεί και θα ηγείται. Σε μια εποχή που ο κόσμος χρειάζεται επειγόντως λύσεις, χρειαζόμαστε ανθρώπους που πιστεύουν ότι η αλλαγή είναι δυνατή — και δρουν για να την πετύχουν. Η Ατζέντα 2030 και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης μας δείχνουν τον δρόμο. Το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Κλίμα μας καλεί να πάρουμε θέση. Και η εκπαίδευση μάς δίνει τα εργαλεία. Ο ενεργός πολίτης είναι η γέφυρα που ενώνει όλα τα παραπάνω. Ας είμαστε εμείς η αλλαγή που θέλουμε να δούμε στον κόσμο.
Eνημερωτικό Σημείωμα: Το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Κλίμα αποτελεί μία πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συντονιστής του Συμφώνου στην Ελλάδα είναι ο οργανισμός ΙΝΖΕΒ. Για όποια πληροφορία σχετικά με το Σύμφωνο ή για κλιματικές δράσεις που θα σας ενδιέφερε να διοργανώσετε, μπορείτε να επικοινωνείτε με την Ομάδα Συντονισμού στο inzeb@inzeb.org ή στο τηλέφωνο 210 6394608.
