Η χθεσινή ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το «Omnibus I» σηματοδοτεί μια ιστορική καμπή και όχι απλώς σε επίπεδο ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Ο τρόπος με τον οποίο επιτεύχθηκε η πλειοψηφία για τις αλλαγές στην εταιρική βιωσιμότητα και στα πρότυπα ESG αποκαλύπτει μια νέα πολιτική πραγματικότητα: τη συγκρότηση ενός σταθερού άξονα συνεργασίας ανάμεσα στη δεξιά και την ακροδεξιά.
Η επίσημη αφήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κυβερνήσεων που υποστηρίζουν τις ρυθμίσεις μιλά για “απλοποίηση“. Ωστόσο, οργανώσεις, ειδικοί, ακόμη και μέλη του Ευρωκοινοβουλίου από φιλοευρωπαϊκές ομάδες αντικρούουν αυτήν την περιγραφή. Όπως σημειώνει και το κόμμα ΚΟΣΜΟΣ, η Omnibus I δεν αποτελεί μια τεχνική προσαρμογή· είναι η πιο καθαρή απόδειξη ότι το περίφημο «τείχος προστασίας» απέναντι στην ακροδεξιά έχει καταρρεύσει.
Το πολιτικό ρήγμα που θάφτηκε κάτω από τη λέξη «απλοποίηση»
Η ουσία του πακέτου Omnibus I είναι ότι αποδυναμώνει θεμελιώδεις πτυχές της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τη βιωσιμότητα, μεταξύ αυτών την υποχρεωτική κατάρτιση σχεδίων κλιματικής μετάβασης και την εφαρμογή της Οδηγίας Εταιρικής Δέουσας Επιμέλειας (CSDDD). Μεγάλο μέρος των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων μετατρέπεται σε προαιρετικό, συρρικνώνοντας το εύρος της νομικής ευθύνης.
Σύμφωνα με ανεξάρτητες αναλύσεις, οι αλλαγές αυτές δεν προέκυψαν από τεχνική ανάγκη αλλά από πολιτική στρατηγική. Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, υπό την καθοδήγηση του Manfred Weber, επέλεξε συνειδητά να συνταχθεί με τις ακροδεξιές ομάδες ECR και PfE, εγκαταλείποντας την παραδοσιακή συμμαχία του με τους φιλελεύθερους και τους σοσιαλδημοκράτες.
Η Νέα Δημοκρατία, ως ενεργό μέλος του ΕΛΚ, στήριξε τις αλλαγές που προωθήθηκαν. Για τον ΚΟΣΜΟΣ και την ομάδα των Πρασίνων/EFA, αυτή η στάση ισοδυναμεί με σύμπραξη σε μια βαθιά πολιτική μετατόπιση που φέρνει την ΕΕ πιο κοντά σε μοντέλα διακυβέρνησης όπου πρωταγωνιστεί η άκρα δεξιά.
Η ψήφος της ΝΔ δεν αφορά μόνο την περιβαλλοντική πολιτική. Αφορά τον ίδιο τον χαρακτήρα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Όταν ο κεντροδεξιός πυλώνας που διαμόρφωσε την ΕΕ της μεταπολεμικής περιόδου επιλέγει να κυβερνήσει με την ακροδεξιά για να αποδυναμώσει κλιματικούς μηχανισμούς, το ερώτημα δεν είναι τεχνικό αλλά θεσμικό: προς ποια Ευρώπη κατευθυνόμαστε;
Η πολιτική δύναμη ΚΟΣΜΟΣ, σε συμπόρευση με την ευρωομάδα των Πρασίνων, καταγγέλλει ότι η Omnibus I καθιερώνει μια νέα επιχειρησιακή πλειοψηφία για την πενταετία που ξεκινά, μια πλειοψηφία που θα επηρεάσει κάθε μελλοντική νομοθετική πρωτοβουλία, από την κλιματική πολιτική έως την κοινωνική προστασία.
Ο ΚΟΣΜΟΣ θέτει τρία κεντρικά αιτήματα:
- Άμεση αποκατάσταση του δημοκρατικού «τείχους προστασίας» απέναντι στις ακροδεξιές πολιτικές ομάδες.
- Πράσινη μετάβαση με κοινωνική δικαιοσύνη, όχι απορρύθμιση εν ονόματι ανταγωνιστικότητας.
- Λογοδοσία και θεσμική σταθερότητα, ώστε οι ευρωπαϊκές πολιτικές να υπηρετούν το κοινό καλό και όχι στενά οικονομικά συμφέροντα.
Το Σημαντικότερο Διακύβευμα
Η ψηφοφορία για το Omnibus I δεν αποτελεί μία ακόμη τροποποίηση ευρωπαϊκών κανονισμών. Είναι μια στιγμή αποκάλυψης: η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται πλέον σε μια νέα τροχιά, όπου η δεξιά και η ακροδεξιά συνεργάζονται ανοιχτά για να τροποποιήσουν τις βάσεις της κλιματικής και δημοκρατικής αρχιτεκτονικής της.
Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι αν οι ρυθμίσεις είναι «απλοποίηση» ή «απορρύθμιση». Το κρίσιμο είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο πέρασαν δείχνει μια επικίνδυνη κανονικοποίηση της ακροδεξιάς ως κυβερνητικού εταίρου στην Ευρώπη.
Εάν αυτό το πρότυπο γενικευθεί, η ΕΕ κινδυνεύει να χάσει τον πυρήνα της, την ταυτότητα μιας ένωσης που χτίστηκε πάνω στην προάσπιση της δημοκρατίας, των δικαιωμάτων και της βιώσιμης ανάπτυξης.
Η Omnibus I δεν είναι το τέλος· είναι η αρχή ενός νέου πολιτικού κύκλου. Και όπως υπογραμμίζει ο ΚΟΣΜΟΣ, το πραγματικό στοίχημα είναι αν οι δημοκρατικές δυνάμεις της Ευρώπης θα επιτρέψουν αυτόν τον κύκλο να παγιωθεί ή αν θα υψώσουν ξανά το τείχος που επί δεκαετίες προστάτευε το ευρωπαϊκό εγχείρημα.
