Όταν ο ωκεανός ανεβαίνει: Το μήνυμα της Αυστραλίας για το Κλίμα φτάνει στην Αθήνα

Η Αυστραλή Πρέσβης, κα. Alison Duncan, έθεσε αμέσως την κεντρική θέση: Η κλιματική αλλαγή είναι η μοναδική, μεγαλύτερη απειλή για τον πολιτισμό, τα προς το ζην και την ασφάλεια των κοινοτήτων του Ειρηνικού. Η Ελλάδα, ως νησιωτική χώρα, αναγνωρίζει τον κίνδυνο, με την Πρόεδρο του Climate Hub, Μαρία Λογοθέτη, να επιβεβαιώνει τη συνεργασία με τοπικούς φορείς σε νησιά όπως η Ιθάκη και η Σκιάθος για την ανάπτυξη στρατηγικών ανθεκτικότητας.

Η Θανάσιμη Σύνδεση: Από τα Φίτζι στην Εύβοια

Μεγάλο ενδιαφέρον προήλθε από την αμείλικτη σύνδεση που έκανε η πολιτική οικολογία μεταξύ της απόμακρης καταστροφής και της ελληνικής πραγματικότητας.

Ο Πέτρος Κόκκαλης, Γραμματέας του ΚΟΣΜΟΥ και πρώην ευρωβουλευτής, έκανε την πιο καίρια παρέμβαση, τονίζοντας ότι ο Ειρηνικός «δεν είναι απλώς για μακρινά νησιά, είναι ένας καθρέφτης». Ο Κόκκαλης έθεσε ευθέως το ζήτημα των κλιματικών προσφύγων, τονίζοντας:

«Κάθε νέο κοίτασμα φυσικού αερίου, κάθε επιδότηση ορυκτών καυσίμων, είναι μια πολιτική απόφαση που γεννά το επόμενο κύμα κλιματικών προσφύγων. Έχουμε ήδη κλιματικούς πρόσφυγες εδώ στην Ελλάδα, ανθρώπους που έχασαν τα πάντα στις φωτιές της Εύβοιας και τις πλημμύρες της Θεσσαλίας. Πρέπει να σταματήσουμε να χρηματοδοτούμε τον δικό μας εκτοπισμό και να επενδύσουμε ριζικά σε ένα πράσινο, ανθεκτικό μέλλον».

Η δήλωση αυτή αποκτά δραματική διάσταση όταν αντιπαρατεθεί στα σκληρά επιστημονικά δεδομένα που έχουν δημοσιευθεί πρόσφατα:

1. Η Συστημική Αποτυχία (SOCA 2025): Η ετήσια έκθεση State of Climate Action (SOCA) 2025 κατέγραψε ότι 0 στους 45 δείκτες κλιματικής δράσης βρίσκεται σε τροχιά για τον στόχο του 1.5°C, απαιτώντας 10πλάσια επιτάχυνση στη μείωση των εκπομπών. Η έκθεση κατέδειξε ότι η αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης για τα ορυκτά καύσιμα είναι η επιτομή της πολιτικής υποκρισίας.
2. Το Ιατρικό Κόστος (Lancet Countdown 2025): Η έκθεση The Lancet Countdown 2025 ποσοτικοποίησε το οικολογικό χρέος σε ανθρώπινη ζωή και οικονομία. Οι κυβερνήσεις δαπάνησαν $956 δισεκατομμύρια σε επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων το 2023, ενώ η αδράνεια στο κλίμα κοστίζει $1.09 τρισεκατομμύριο σε χαμένη παραγωγικότητα ετησίως.

Η Οικονομία της Ανθεκτικότητας: Νέος Ορίζοντας

Η πολιτική πρόταση για έξοδο από αυτό το οικολογικό αδιέξοδο δόθηκε από τον καθηγητή Δημήτρη Λαλά (πρώτο εθνικό συντονιστή κλίματος) και την Κωνσταντίνα Καρίδη (Climate Hub).

Ο κος Λαλάς τόνισε την ανάγκη για ένα νέο, πιο αποτελεσματικό «αφηγηματικό οικοδόμημα» που θα βασίζεται στα οικονομικά οφέλη, τα οποία πρέπει να διανεμηθούν δίκαια, από την πράσινη μετάβαση.

Η κυρία Καρίδη αναφέρθηκε στην αλλαγή παραδείγματος στον σχεδιασμό: «Ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός έχει ορίζοντα 20-30 ετών, και αυτό είναι ρεαλιστικό, όχι φιλοδοξία». Τόνισε ότι οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις πρέπει να είναι συνώνυμες με τον πολυ-κινδυνικό (multi-hazard) και πολυ-ωφέλιμο (multi-benefit) σχεδιασμό, γιατί «οτιδήποτε άλλο είναι απλώς αδιανόητο και μεσοπρόθεσμα, οικονομικά ασύμφορο».

Η επιλογή της Αυστραλίας, μαζί με τα νησιά του Ειρηνικού, να διεκδικήσει την COP31 το 2026 αποτελεί μια κρίσιμη πολιτική στιγμή. Η δύναμη της τέχνης (“The Forgotten Pacific”) κινητοποίησε διπλωμάτες, πολιτικούς (συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων του ΚΟΣΜΟΥ), και ακαδημαϊκούς σε ένα κοινό αίτημα:

Η σωτηρία του Φυσικού Κεφαλαίου απαιτεί την άμεση αποεπένδυση από τις πολιτικές που δημιουργούν κλιματικούς πρόσφυγες στη γειτονιά μας. Τα δισεκατομμύρια από τις επιδοτήσεις των ορυκτών καυσίμων πρέπει να μεταφερθούν άμεσα στην οικονομία της ανθεκτικότητας, με ορίζοντα 30 ετών και με έμφαση στη δίκαιη διανομή των πράσινων ωφελειών.

Η COP30 σε μερικές ημέρες θα εστιάσει, για πρώτη φορά, στην υπο-εθνική διακυβέρνηση, στους δήμους και τις τοπικές αρχές, όπου η πραγματική μάχη για την ανθεκτικότητα θα κερδηθεί ή θα χαθεί. Η Ευρώπη και η Ελλάδα οφείλουν να μετατρέψουν τον καθρέφτη του Ειρηνικού σε χάρτη επιβίωσης.